Агульныя нормы паводзін, бяспекі на канікулах
Любое дзіця падчас канікул акружае вялізная колькасць небяспек. Не важна, летнія яны ці зімовыя, вясновыя або восеньскія. Кожная пара года тоіць у сабе свае небяспекі: зіма – галалёд, мароз і вадаёмы, скаваныя лёдам, лета – спякота, купанне і ўкусы насякомых. На працягу ўсяго года прысутнічае рух транспарту, існуе небяспека пажару, атрымання траўмаў рознага характару. Не варта забываць аб ветлівасці і аб захаванні этыкету ва ўсіх сітуацыях, у якія можа патрапіць школьнік на канікулах.
Незалежна ад пары года, у якую ў дзяцей пачынаюцца канікулы, існуюць пэўныя правілы паводзін, якія трэба выконваць заўсёды:
- трэба прытрымлівацца норм этыкету, быць ветлівым, уважлівым да старэйшых і аднагодкаў;
- выконваць патрабаванні правілаў дарожнага руху, з асцярожнасцю ставіцца да пераходу праезжай часткі, ажыццяўляць катанне на веласіпедзе, ролікавых каньках толькі ў бяспечных месцах;
- выконваць правілы паводзін пры паездках у грамадскім транспарце;
- паводзіць сябе асцярожна падчас гульняў па адносінах да сабе, навакольных;
- не размаўляць з незнаёмцамі, не рэагаваць на знакі ўвагі з іх боку і нікуды з імі не сыходзіць;
- звалкі, чыгуначныя шляхі, дарогі, якія будуюцца, закінутыя збудаванні – не месца для дзіцячых гульняў!
- важна: заўсёды трэба паведамляць бацькам пра намер сысці пагуляць з сябрамі, пажадана, каб бацькі ведалі гэтых сяброў;
- нельга наведваць вадаёмы, лясныя пасадкі, з’язджаць у іншыя населеныя пункты без суправаджэння дарослых і апавяшчэння бацькоў;
- апранацца трэба ў адпаведнасці з надвор’ем;
- не трэба падыходзіць да дзікіх сабак, іншых жывёл, нельга дражніць іх, спрабаваць пагладзіць;
- пры знаходжанні дома не чапаць вострыя рэчы, запалкі, хімічныя сродкі і медыкаменты;
- выконваць правілы электрабяспекі, правілы карыстання бытавымі прыборамі.
Правілы паводзін на летніх канікулах
Летнія канікулы самыя доўгія. Лета – любімая дзіцячая пара года: адсутнасць вучобы, спякота, купанне, новыя сябры і многае іншае прымушае школьнікаў чакаць гэтыя канікулы больш за ўсё. Але чым даўжэй канікулы, тым больш небяспек. Лета можа пайсці дзіцяці на карысць пры выкананні наступных правілаў:
1. Пры знаходжанні па-за домам у летнюю спякоту трэба абавязкова выкарыстоўваць галаўны ўбор, каб засцерагчыся ад атрымання сонечнага ўдару. Адзенне павінна адпавядаць сезону.
2. Пры экстрэмальнай спякоце на вуліцу лепш не выходзіць наогул, заставацца дома – гэта дапаможа пазбегнуць цеплавога ўдару.
3. Знаходзішся летам ля вадаёмаў – асобны звод правілаў:
- нельга купацца ў невядомых месцах;
- забаронена ўваходзіць у ваду без дазволу бацькоў і нагляду дарослых;
- забаронена самавольна заплываць за пазначаныя агароджы, буйкі або пры іх адсутнасці аддаляцца на вялікія адлегласці;
- нельга падплываць да маторных лодак, катэраў, барж;
- нельга з разбегу скакаць у ваду ўніз галавой, пры ныранні спрабаваць заставацца пад вадой як мага даўжэй;
- гульні з вадой не дапушчальныя: катэгарычна забараняецца ўтрымліваць адзін аднаго пад вадой, нібыта гуляючы. Вада памылак не даруе!
- нельга купацца больш за 30 хвілін. Калі пачынаюцца дрыжыкі, трэба хутчэй выйсці з вады, расцерціся ручніком;
- пры любых незвычайных адчуваннях, якія ўзніклі пры купанні, неадкладна звярнуцца за дапамогай да дарослых.
Паводзіны на асенніх канікулах
Асеннія школьныя канікулы кароткія, але выкананне правіл паводзін у гэты прамежак часу неабходна. Акрамя агульных правілаў заўсёды трэба памятаць:
1. Пры знаходжанні ў лесе восенню абавязкова браць з сабой галаўны ўбор, апранаць вопратку з доўгімі рукавамі для таго, каб пазбегнуць укусаў кляшчоў, іншых насякомых.
2. Забаронена падпальваць сухую траву, лазіць па дрэвах, здзяйсняць іншыя траўманебяспечныя дзеянні.
3. З надыходам восеньскіх замаразкаў на вадаёмах утворыцца нетрывалы лёд. Выходзіць на яго смяротна небяспечна!
4. Без дарослых наогул нельга хадзіць да вадаёмаў, у лес, нельга з’язджаць у іншы населены пункт без дазволу бацькоў.
Увосень цямнее намнога раней, і гэта патрабуе павышанай увагі да захавання правілаў дарожнага руху. Знаходзіцца на вуліцы дапазна позняй восенню не варта, але калі такое здарылася, не забывайцеся на флікер.
Паводзіны на зімовых канікулах
Зіма – пара года, якая тоіць ў сабе шмат небяспек: мароз, лёд, ледзяшы, слізкія дарогі. Акрамя агульных правілаў паводзінаў у зімовыя канікулы дзеці павінны быць максімальна асцярожнымі пры знаходжанні на вуліцы. Зімовы час – самы траўманебяспечны. Правілы бяспечных паводзін зімой можна сістэматызаваць у наступнай памятцы:
- пры галалёдзе не спяшацца, ніколі не спрабаваць абагнаць іншых. У выпадку падзення, каб засцерагчыся ад сур’ёзных траўмаў, трэба пастарацца ўпасці на бок;
- строга выконваць правілы бяспекі пры катанні на катках, снежных горках, на лыжах: не піхацца, выконваць інтэрвал і заўсёды быць уважлівым да навакольных;
- апранацца цёпла – зіма бестурботнасці не трывае. Пры першых прыкметах абмаражэння неадкладна паведамляць бацькам або іншым дарослым, ніколі не апранаць цесны абутак;
- катэгарычна забараняецца выходзіць на вадаёмы, скаваныя лёдам;
- забараняецца выкарыстанне дзецьмі бенгальскіх агнёў і петард без прысутнасці і дазволу на тое дарослых;
- у зімовых гульнях са снежкамі не старацца патрапіць іншым у твар;
- асаблівую небяспеку ўяўляюць ледзяшы, якія звісаюць з даху будынкаў. Таму ўздоўж будынкаў і збудаванняў хадзіць зімой не варта.
Паводзіны на веснавых канікулах
Вясной вельмі важна забяспечваць бяспечныя паводзіны кожнага дзіцяці. У гэты перыяд адбываецца раставанне снегу, пачынаецца разводдзе, а гэта заўсёды цягне да сябе дзяцей. Неабходна захаванне наступных правілаў:
- нельга хадзіць уздоўж будынкаў, з якіх магчыма падзенне ледзяшоў і падталага снегу;
- забараняецца падыходзіць да вадаёмаў, на якіх пачаў раставаць лёд або пры крыгаходзе;
- вясновае сонца вельмі зманлівае, нават позняй вясной купанне ў вадаёме можа лёгка выклікаць прастуду, а адсутнасць галаўнога ўбору можа прывесці да сонечнага ўдару;
- расталыя ад лёду і снегу дарогі ўжо дазваляюць выехаць на веласіпедзе. Але рабіць гэта неабходна з асаблівай асцярожнасцю. Бо за доўгую зіму многія правілы язды на двухколавым транспартным сродку забытыя. Варта іх паўтарыць.
Адзін дома: што трэба ведаць?
На канікулах дзіця большую частку свайго часу знаходзіцца адзін або са сваімі сябрамі і вельмі часта прадастаўлены сам сабе: бацькі на працы, старэйшыя браты, сёстры звычайна не гараць жаданнем прыглядаць за малымі, а бабулі і дзядулі не заўсёды змогуць угнацца за шустрымі ўнукамі. Для тых дзяцей, якія застаюцца на канікулах у сваёй кватэры, неабходна растлумачыць правілы бяспечных паводзін пры знаходжанні дома:
1. Захаванне супрацьпажарнай бяспекі.
2. Правілы выкарыстання лекавых сродкаў (лепш, каб дзіця іх наогул не чапала без дазволу бацькоў).
3. Важна навучыць адчыняць дзверы толькі знаёмым яму і вам людзям, не пакідаць ключ ад кватэры ў “надзейным” месцы, не вешаць яго на шыю, аб любых здарэннях дома неадкладна паведамляць бацькам.
4. З ранніх гадоў дзіця павінна ведаць і заўсёды памятаць ўсе тэлефоны экстранных службаў.
Дзіця на вуліцы
Калі дзіця знаходзіцца адзін або з сябрамі на вуліцы, незалежна ад пары года, ён павінен засвоіць шэраг правілаў:
1. Вельмі важна: не размаўляць з незнаёмымі людзьмі, не згаджацца на іх прапановы.
2. Калі яго хтосьці пераследуе або спрабуе адвесці за сабой, неабходна тут жа клікаць на дапамогу і бегчы ў люднае месца.
3. Нельга выхваляцца аб даходзе ў сям’і ці наяўнасці каштоўных рэчаў.
4. У адсутнасць бацькоў не запрашаць мала знаёмых аднагодкаў да сябе дадому.
5. Не знаходзіцца ў позні час на вуліцы.
Захаванне ўсіх пералічаных правілаў гарантавана дапаможа пазбегнуць ўзнікнення велізарнай колькасці сітуацый, якія датычацца як бяспекі дзіцяці, так і маральнага аспекту яго паводзін. Бацькі школьнікаў, якія правільна засвоілі правілы паводзін і бяспекі ў канікулярны перыяд, заўсёды могуць быць упэўненыя – іх дзіця на канікулах будзе паводзіць сябе годна і ніколі не прынясе ў іх жыццё праблем.
